Nieuwsflash 06 (28 maart 2019)

Sociale oorlog nipt vermeden aan de KU Leuven? Naar een nieuwe CAO ATP ?

Inhoudstafel

  1. Na zonneschijn… (over “telewerk” en “opeenvolging van contracten van bepaalde duur”)
  2. …komt regen… (over het nieuwe “arbeidsreglement” en de regeling “kort verzuim” voor ATP en AP)
  3. … en storm… (over de nieuwe reglementen “groepsverzekering”)
  4. … én een orkaan … (over de gedeeltelijke “opzegging van de CAO ATP”, de aanslag op de “sociale vrede” en de aanstelling van een “sociaal bemiddelaar”)
  5. Naar een nieuwe CAO ATP?
  6. Wat vindt het ACLVB KU Leuven belangrijk bij de onderhandeling CAO ATP?

Betere verloning (bied maaltijdcheques aan);

beter mobiliteitsbeleid (bied een mobiliteits- en/of –fietsvergoeding aan);

betere interne mobiliteit (bied voldoende carrièremogelijkheden, beloon loyaliteit, communiceer voldoende en steek het personeel niet in vakjes);

betere work/life-balance (verminder de werkdruk en geef het nieuwe beleid rond telewerk maximale kansen).

1. Na zonneschijn… (over “telewerk” en “opeenvolging van contracten van bepaalde duur”)

In 2016 behaalde het ACLVB KU Leuven team een mooi resultaat in de sociale verkiezingen. De relaties met de werkgever en ander vakbonden (LBC en ABVV) werden intenser en aanvankelijk ook constructiever.

Zo slaagde het ACLVB KU Leuven team anno 2017 samen met de collega’s vertegenwoordigers (AAP/BAP-vertegenwoordigers, ATP-vertegenwoordigers, andere vakbonden) er alvast in twee reeds lang aanslepende oude pijnpunten te verhelpen:

  • een vernieuwd raamwerk voor “TELEWERK” kwam uit de bus (met verregaande escalatiemogelijkheden indien telewerk gratuit zou geweigerd worden door leidinggevenden);
  • de horror van de oneindige opeenstapeling van CONTRACTEN VAN BEPAALDE DUUR werd grotendeels definitief een halt toegeroepen.

Wie op beide punten nog moeilijkheden ondervindt, wordt aangeraden contact op te nemen met één van de ACLVB-vertegenwoordigers (zie ondertekening onderaan) of met de fractievoorzitter peter.maertens@kuleuven.be.

2. …komt regen… (over het nieuwe “arbeidsreglement” en de regeling “kort verzuim” voor ATP en AP)

De eerste donderwolken stapelden zich op in 2017/2018 bij de heronderhandeling van een nieuw arbeidsreglement. Het vorige was stokoud (1998), volledig achterhaald (zowel in feite als in rechte…) en werd zelfs nooit officieel geregistreerd (!). Pas na herhaalde klachten bij de sociale inspectie werd KU Leuven door die dienst gedwongen een nieuw arbeidsreglement te onderhandelen.

Na een volledig jaar onderhandelen werd het nieuwe arbeidsreglement van kracht (april 2018) en dit bevat toch alweer een aantal zeer positieve vernieuwingen:

  • de juridische verankering van het recht voor iedere werknemer om elke vorm van telewerk aan te vragen;
  • de juridische erkenning van het feit dat we eindelijk een paritair comité hebben (voorheen beweerde KU Leuven dat we tot geen enkel paritair comité behoorden);
  • de verankering van de maatregelen en procedures van bescherming tegen psychosociale risico’s (stress, geweld, pesten, seksuele intimidatie,..);
  • de arbeidsduurvermindering (compensatie voor de 40-uren week) werd voortaan op 12 dagen gebracht (wat het ACLVB KU Leuven correcter vindt dan de 11,5 dagen die in het verleden werden toegekend);
  • voortaan is er geen verplichting meer om een volledig uur middagpauze te nemen;
  • een beperkt gemoderniseerde versie van het kort verzuim (geldig ook voor feitelijk samenwonenden i.p.v. enkel wettelijke samenwonenden én het kort verzuim in geval van de omschreven overmachtssituaties, kan voortaan in 8 halve dagen) werd ingevoerd.

De ondertekening van het nieuwe arbeidsreglement op de gezamenlijke ondernemingsraad eindigde echter in chaos.

De onderhandelaars van de werknemers hamerden op het feit dat de nieuwe regeling uiteraard geen afbreuk kon doen aan de bestaande collectieve arbeidsovereenkomst Academisch Personeel (hierna: CAO AP) die in de hiërarchie der rechtsbronnen, boven het arbeidsreglement staat. In die CAO voor het AP staan immers nog iets ruimere mogelijkheden voor kort verzuim dan in de huidige collectieve arbeidsovereenkomst voor het administratief en technisch personeel (hierna: CAO ATP) (die nog moet aangepast worden aan het arbeidsreglement, zo niet hebben haar bepalingen voorrang) en het nieuwe arbeidsreglement.

De werkgever heeft dit anders begrepen. Met onmiddellijke ingang past zij het systeem kort verzuim uit het nieuwe arbeidsreglement ook toe op het AP, zonder heronderhandeling van de CAO AP. Dat betekent dat de kort verzuimmogelijkheden voor AP verminderd worden …wat niet kan!

3. … en storm… (over de nieuwe reglementen “groepsverzekering”)

Dankzij de huidige (ontslagnemende) regering moeten we allen langer werken vooraleer op pensioen te kunnen gaan. De WAP (Wet Aanvullende Pensioenen) van 2015 vereist dat werkgevers hun Reglement groepsverzekering (hierna: Reglement GV) aanpassen aan de vereisten die deze wetgeving oplegt, vóór 1.01.2019. Voor deze aanpassingen was het advies van de Ondernemingsraden vereist.

Dit gaat dan over eerder beperkte wijzigingen waarvan de belangrijkste de, ingevolge de verhoging van de wettelijke pensioenleeftijd, aanpassing (lees: verhoging) is van de leeftijd waarop het aanvullend pensioen ten vroegste zou worden uitbetaald.

Groot was de verontwaardiging vanwege het ACLVB KU Leuven team te constateren dat KU Leuven in de voorstellen die op tafel werden gelegd, meteen de groepsverzekeringsreglementen hertekend had en eenvoudigweg een aantal toegekende voordelen (zelfs gewaarborgd door de collectieve arbeidsovereenkomst ATP) geschrapt had.

Ook tijdens deze ‘advies’ ronde wijzigingen voorgesteld, die niet enkel ons advies vereisten, maar wel degelijk onze goedkeuring! Opnieuw werden bestaande CAO bepalingen in dit Reglement GV gewijzigd, terwijl er helemaal geen sprake was van CAO onderhandelingen! Want ook hier: de CAO bepalingen primeren op de bepalingen van dit Reglement GV.

Een voorbeeld? De destijds onderhandelde en in CAO ATP vastgelegde 220 gelijkgestelde dagen voor de groepsverzekering bij het nemen van verlof verminderde prestaties (art 45 CAO ATP), werden geëlimineerd!

Te weten dat in deze tijden van veel beperktere mogelijkheden tot het nemen van een adempauze tijdens de loopbaan onder de vorm van tijdskrediet, men onmiddellijk afgestraft wordt wanneer men dat dan even doet onder deze vorm van onbetaald verlof, is niet alleen juridisch maar ook in de feiten onaanvaardbaar; geen opbouw meer in je Groepsverzekering!

Verder werden ook andere, niet CAO-gebonden wijzigingen doorgevoerd, waar wij als ACLVB niet akkoord mee konden gaan.

Een voorbeeld? De toevoeging van ‘wettelijk samenwonenden’ op gelijke hoogte met de huwelijkspartner, als begunstigden bij overlijden, en dat in eerste lijn en dus vóór de kinderen van de werknemer, is een aanfluiting en ingrijpen op het bestaande erfrecht. Wij zijn voorstander van vrije keuze van begunstiging; de werkgever weigerde ons te volgen. Te weten dat kinderen tot 21 jaar én gehuwden geen successierechten betalen op de groepsverzekering, terwijl de wettelijk samenwonenden dat wel moeten doen (!), maakt deze regeling behoudens oneerlijk en ingrijpend voor wettelijk samenwonenden én de kinderen van de werknemer in kwestie, ook eenvoudigweg kafkaiaans. Strikt genomen had men hierover ons akkoord niet nodig, maar dit alles werd wel fijntjes onder de noemer ‘te adviseren’ voorgesteld.

Ons advies over het voorgestelde Reglement GV werd bijgevolg negatief verwoord op de drie ondernemingsraden van KU Leuven.

4… én een orkaan … (over de gedeeltelijke “opzegging van de CAO ATP”, de aanslag op de “sociale vrede” en de aanstelling van een “sociale bemiddelaar”)

Geconfronteerd met de juridische werkelijkheid (zoals duidelijk op tafel gelegd door het ACLVB)
dat KU Leuven:

  • niet zomaar de pensioentoezeggingen uit de groepsverzekering kan hertekenen (zitten verankerd in de CAO) en
  • niet zomaar de in een CAO afgesproken voordelen voor medewerkers kan intrekken of verminderen;

zonder het akkoord van de werknemers, bleef de reactie van de werkgever niet uit: opzeg (26.09.2018) van de CAO bepalingen die haar niet zinden, en die ze in het Reglement GV al naast zich had neergelegd, en dit zonder enige vorm van voorafgaande verwittiging of consultatie!

Op enkele punten en komma’s na die de vakbonden voorstelden, is het Groepsverzekeringsreglement zelfs nu in voege zoals de werkgever het graag zag: inclusief de tegenstrijdige bepalingen met de CAO ATP, bepalingen die dus ingevolge de gedeeltelijke opzeg momenteel niet meer bestaan!

Bepalingen van een CAO als onbestaande (laten) beschouwen, en het niet te goeder trouw uitvoeren ervan is een zware inbreuk op de ‘vredesplicht’ die tussen partijen die een CAO afsluiten, bestaat. In het sociaal overleg staat dit equivalent met het droppen van een bom.

De sociale vrede (het zoveelste nochtans afdwingbaar juridisch begrip dat de KU Leuven eenvoudigweg negeert) betekent dat de ondertekenende partijen van een CAO de loyale uitvoering van die overeenkomst moeten nastreven.

Opzeggen kan, maar dan met voorafgaande verwittiging en voorafgaande onderhandelingen, wat ook niet meer dan netjes zou zijn.

Het totaal negeren van dit respect voor de bestaande overeenkomst en voor de normale afwikkeling (met onderhandelingen) kan natuurlijk tellen als “nieuw personeelsbeleid” dat de huidige bestuursploeg afkondigde.

Omdat in die omstandigheden het vertrouwen tussen de sociale partners volledig verdwenen is, een totale verlamming van de overlegorganen dreigt, en talloze juridische procedures opnieuw in het vizier komen, verkoos de voltallige werknemersvertegenwoordiging om bij het bevoegde paritair comité tot aanstelling van een sociaal bemiddelaar te verzoeken.

Het paritair comité heeft dit voorlopig niet gedaan, maar vroeg aan de partijen (werkgever en werknemers) om opnieuw aan tafel te zitten en zo te pogen om binnen een korte termijn (eind 2018) tot een oplossing te komen.

5…naar een nieuwe CAO ATP ?

Daarop heeft de werkgever beloofd nieuwe CAO onderhandelingen voor het ATP op te starten, en niet enkel over die bepalingen die zij eenzijdig opzegde.

De voltallige werknemersvertegenwoordiging heeft een eisenbundel voorbereid (zie bijlage 1) met een opsomming van punten die zij toegezegd en/of verbeterd wil zien. Deze bundel werd overgemaakt op 31 januari 2019.

6. Wat vindt het ACLVB KU Leuven belangrijk bij de onderhandeling CAO ATP?

Het ACLVB KU Leuven team benadrukt bij deze onderhandelingen de noodzaak tot een:

  • betere verloning (bied maaltijdcheques aan);
  • beter mobiliteitsbeleid (bied een mobiliteits- en/of –fietsvergoeding aan);
  • betere interne mobiliteit (bied voldoende carrièremogelijkheden, beloon loyaliteit, communiceer voldoende en steek het personeel niet in vakjes);
  • betere work/life-balance (verminder de werkdruk en geef het nieuwe beleid rond telewerk maximale kansen).

Voor het ACLVB KU Leuven staat een beter mobiliteitsbeleid (zie bijlage 2) én de verhoging van de koopkracht voorop. KU Leuven is de enige werkgever in het hoger onderwijs (hogescholen én universiteiten) waar én geen maaltijdcheques uitgekeerd worden, én geen mobiliteitsvergoeding bestaat én geen fietsvergoeding bestaat.

Ondanks de baremieke verloning (de lonen van het ATP worden bij ministerieel besluit vastgelegd) kan KU Leuven een dergelijke loonsverhoging eenvoudig realiseren door de toekenning bv. van maaltijdcheques of van een volwaardige 13de maand.

Tot slot

Als ACLVB KU Leuven team werken we graag op een transparante wijze aan een alsmaar betere KU Leuven. Dat we op de weg die daartoe bewandeld moet worden, telkens moeten opboksen tegen verdoken agenda’s, en gebrek aan fairplay bij het uitvoeren van gesloten akkoorden, kan het bereiken van een voor beide partijen bevredigend resultaat bemoeilijken. Een minimum aan vertrouwen is een basisvereiste voor samenwerking.

We zullen ook nu er op toezien dat deze CAO ATP-onderhandelingen ernstig gevoerd worden. U kan in ieder geval verder op ons rekenen!

Peter MAERTENS, fractievoorzitter ACLVB KU Leuven team (campus Leuven)

Stanny ASSELBERGHS (gepensioneerde medewerker campus Leuven)

Patrick BOON (campus Leuven)

Toon BOON (campus Leuven)

Gerda CELIS (campus Leuven)

Carina GEETS (campus Leuven)

Reinhilde HERMANS (campus Leuven)

Glenda MORGADO (campus Leuven)

Kris NEYENS (campus Leuven)

Ilse ROELANDT (technologiecampussen Gent en Aalst)

Omer VAN RILLAER (gepensioneerde medewerker campus Leuven)

Philip VERMOORTEL (gepensioneerde hoogleraar campus Brussel)